کد مطلب:223183 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:231
ملاحظاتی درباره عبور إمام رضا(ع) از شوشتر
در منابع از حركت إمام رضاعلیه السلام از اهواز به تستر (شوشتر) و همچنین دزفول ( مرآت البلدان، 498/1. )
یادی نشده است، هر چند كه این دو شهر از نواحی خوزستان به شمار می رفته اما با توجه به صراحت منابع كه مسیر حضرت رضاعلیه السلام را از اهواز به سمت فارس مكرراً ذكر كرده اند به نظر می رسد توقف و یا گذر حضرت رضاعلیه السلام از این دو شهر (شوشتر و دزفول)، دور از واقع باشد، زیرا اولین منزلگاه از اهواز به سوی فارس «ازم» و ( الاعلاق النفیسة، ص 221؛ صورة الأرض، ص 30؛ الخراج، ص صلی الله علیه واله 2؛ المسالك والممالك ص 43؛ فارسنامه، ص 2صلی الله علیه واله ؛ جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ص 319. )
اولین ناحیه آن ارجان است كه سرحدّ فارس و خوزستان محسوب می شده است و از آن جا راه فارس به رامهرمز (غرب اهواز) منتهی می گردید، این در حالی است كه شوشتر و یا دزفول در شمال این شهر امتداد می یابد و این تفاوت فاحش یكی از دلایل عدم توقف یا گذر إمام علیّ بن موسی الرضاعلیه السلام از این دو شهر است. با این وجود گزارشهایی از عبور حضرت رضاعلیه السلام از شهر شوشتر و دزفول وجود دارد كه براساس آنها حضرت از حوالی پل شوشتر گذشته و مسجدی نیز در آن جا به نام آن حضرت ساخته شده است.
تحفة العالم می نویسد: قدیمی ترین مساجد شوشتر مسجد جامع است و عوام را اعتقاد بر این است كه حضرت علیّ بن موسی الرضاعلیه السلام در آن مسجد نماز گزارده، ولی این حرف را اصلی نیست، زیرا بنای این مسجد بعد از وفات آن حضرت بوده است اما ممكن است در سفری كه آن بزرگوار متوجه خراسان بود در این محل ( مرآت البلدان، 513/1. )
كه در آن وقت صحرا بوده نماز گزارده و بعدها به این شرافت این مسجد را آن جا بنا كرده باشند.
( همان. )
اگر روایت صاحب تحفة العالم را بار دیگر مرور كنیم نظریه او در این باره كه مسجد جامع قدیم شوشتر مكانی بوده است كه حضرت رضاعلیه السلام در آن نماز گزراده و سپس در ایام خلیفه سیزدهم عباسی ساختمان این مسجد آغاز شده و تا زمان خلافت بیست و نهمین خلیفه عباسی به اتمام رسیده، و همچنین با توجه به عبارت «عوام را اعتقاد بر این است كه حضرت رضاعلیه السلام در آن مسجد نماز گزارده اند»، مبهم و متزلزل به نظر می رسد و نقادی اعتماد السلطنه كه می افزاید: «ولی این حرف را اصلی نیست» این ابهام و تزلزل را بیشتر می كند.
اما آنچه یاقوت به نقل از «مسعر بن مهلهل» درباره قدمگاه و یا مسجد علیّ بن موسی الرضاعلیه السلام می نویسد: مستدلتر و محكمتر از روایت تحفة العالم است.